W czasie pandemii przekonaliśmy się, jak bardzo nauka, praca czy relacje społeczne mogą być uzależnione od narzędzi cyfrowych. To doświadczenie z pewnością wpłynęło na sposób, w jaki dzisiejsi nastolatkowie, którzy rozpoczną aktywność zawodową za kilka czy kilkanaście lat, myślą o kształtowaniu i rozwijaniu kompetencji oraz umiejętności. Z ankiety przeprowadzonej przez Fundację Adamed wśród młodzieży w wieku 14-19 lat1 wynika, że w następnej dekadzie najbardziej cenione na rynku pracy będą znajomość nowych technologii, wiedza z obszaru IT oraz kompetencje STEM, czyli z zakresu nauki, technologii, inżynierii i matematyki.
Według raportu „Future Work Skills 2020” opracowanego przez Institute of Future dla Uniwersytetu w Phoenix w najbliższych dziesięcioleciach w niektórych dziedzinach automatyczne systemy zastąpią pracę człowieka, a w innych obszarach maszyny będą naszymi współpracownikami2. Każdego dnia nowe technologie stają się coraz ważniejszym elementem rzeczywistości. Dlatego umiejętność sprawnego poruszania się w świecie technowinek z pewnością będzie cenioną kompetencją na rynku pracy w niedalekiej przyszłości.
To, jak będą kształtować się trendy zawodowe, pokazują wyniki badania przeprowadzonego wśród uczestników zarejestrowanych do 8. edycji programu ADAMED SmartUP. Widać w nich wyraźną zmianę z cenionych dziś kompetencji miękkich, takich jak samorozwój, kreatywność czy przedsiębiorczość, na te bardziej twarde, m.in. umiejętność sprawnego posługiwania się nowymi technologiami. Według 40% nastolatków za 10 lat będzie to najbardziej pożądana zdolność na rynku pracy.
Z kolei wiedza z obszaru IT to wybór 36% badanych, a kompetencje z zakresu nauki, technologii, inżynierii i matematyki wskazał co trzeci ankietowany. Tuż za podium znalazły się też kompetencje cyfrowe, które zdobyły 1/4 głosów. Pierwszą z kompetencji miękkich w tym zestawieniu – kreatywność – wybrało natomiast 22% badanych nastolatków.
Dla porównania w pytaniu, jakie kompetencje są dziś najbardziej potrzebne na rynku pracy, największa część uczestników ankiety wskazała zdolności interpersonalne i komunikacyjne (35%). Na drugim miejscu znalazła się przedsiębiorczość (30%), a na trzecim – umiejętność pracy z nowymi technologiami wskazana przez ponad 1/4 respondentów. Niewiele mniej osób wybrało również odporność na stres.
Jak nastolatkowie postrzegają siebie?
Uczestnicy programu ADAMED SmartUP to przede wszystkim osoby zainteresowane przedmiotami ścisłymi i przyrodniczymi. Z badania wynika, że niemal 90% z nich uważa umiejętność aktywnego uczenia się i zdobywania nowej wiedzy za przydatną w szkole i w pracy projektowej poza nią. W przypadku kompetencji potrzebnych na etapie edukacji dokładnie 44% osób wybrało samorozwój, 36% – kreatywność i umiejętność zarządzania czasem, a 26% – zdolność krytycznego myślenia.
Zdecydowana większość uczestników ankiety (90%) uważa, że jest empatyczna i kreatywna. Ponad 3/4 osób ocenia, że jest przedsiębiorcza, a 70% uznaje się za speców od nowych technologii. Jako innowatora określa siebie 2/3 badanych nastolatków. Po zajęciach ankietowani najchętniej czytają książki, słuchają muzyki lub grają na instrumentach i uprawiają sport. Niemal co dziesiąty nastolatek odpowiedział, że w wolnym czasie chętnie zajmuje się pracą naukową.
Osoby, które wzięły udział w badaniu, nierzadko planują związać swoją przyszłość zawodową ze światem nauki. Najczęściej wybierane przez nich odpowiedzi dotyczące kompetencji potrzebnych w pracy naukowca to zdolność krytycznego myślenia, samorozwój i kreatywność.
W czasach postępującej cyfryzacji, szybkiej wymiany informacji i często nieograniczonego dostępu do internetu bardzo ważna staje się również umiejętność autoprezentacji. Uczniowie mogli przekonać się o tym m.in. podczas nauki zdalnej. Jednak ponad 1/3 ankietowanych nastolatków uważa wystąpienia publiczne za swoją najsłabiej rozwiniętą umiejętność.
Szansa rozwoju dla innowatorów ciekawych świata
– Wnioski z tegorocznej ankiety, będącej częścią procesu rekrutacyjnego do nowej edycji programu ADAMED SmartUP, to dla nas cenne źródło informacji o tym, jakie potrzeby mają jego uczestnicy. Wspieramy rozwój młodych utalentowanych osób m.in. podczas innowacyjnego obozu naukowego. Każdego roku bierze w nim udział 50 uczniów z całej Polski, którzy mają możliwość poszerzania swojej wiedzy o zagadnienia nieomawiane w szkole, a także doskonalenia umiejętności miękkich, takich jak wystąpienia publiczne czy skuteczna komunikacja w grupie – mówi Martyna Strupczewska z Fundacji Adamed.
Rekrutacja do nowej edycji programu ADAMED SmartUP trwa do 15 stycznia 2022 r. Aby wziąć w niej udział, trzeba zarejestrować się na stronie adamedsmartup.pl i zagrać w punktowaną grę online. Osoby, które najlepiej poradzą sobie w grze i podczas rozmów kwalifikacyjnych, będą miały szansę na udział w letnim innowacyjnym obozie naukowym, rocznym indywidualnym programie konsultacji edukacyjnych i zdobycie stypendium finansowego.
1 W badaniu przeprowadzonym od 1 września do 4 listopada 2021 r. wzięło udział 1500 nastolatków w wieku 14-19 lat. Ankieta była dostępna dla wszystkich osób zarejestrowanych do 8. edycji programu ADAMED SmartUP.
2 Raport „Future Work Skills 2020” przygotowany przez Institute for the Future dla Instytutu Badawczego Uniwersytetu w Phoenix, https://alogic.pl/blog/raport-kompetencje-zawodowe-przyszlosci-2020-institute-for-the-future.