Głos młodego pokolenia: jakie są 3 największe wyzwania stojące przed współczesną nauką?

05 July 2023

Rozwój sztucznej inteligencji, intensywna eksploracja kosmosu czy nanotechnologia – współczesna nauka stawia sobie ambitne i ekscytujące cele, chociaż na rozwiązanie wciąż czeka niejeden problem. Są jednak powody do optymizmu. Z ankiety przeprowadzonej wśród nastolatków rozważających obranie ścieżki naukowej¹ wynika, że największym marzeniem niemal 1/3 z nich jest zmiana świata na lepsze. Jakie wyzwania młodzież uważa za najistotniejsze?

1. Zmiany klimatyczne

Co trzeci aspirujący naukowiec wybrał zmiany klimatyczne jako największe wyzwanie stojące przed współczesną nauką. Taka pozycja w rankingu potwierdza ogromne emocjonalne zaangażowanie pokolenia Z w ten problem. Według raportu 2023 Gen Z and Millennial Survey już co piąta „zetka” uważa zmiany klimatu za swoje największe zmartwienie – większą liczbę wskazań zanotowały jedynie trudności ekonomiczne. Choć w debacie publicznej coraz częściej pojawiają się głosy, że zjawiska nie da się już zatrzymać, młodzież zdaje się być zdeterminowana, aby stawić czoła jego następstwom.

2. Nowe wyzwania zdrowotne

Medycyna każdego dnia osiąga ogromne sukcesy – żyjemy dłużej, przezwyciężamy poważne zagrożenia zdrowotne, opracowujemy nowe sposoby zapobiegania chorobom i ich leczenia. Przed badaczami pojawiają się jednak wciąż nowe problemy, takie jak pandemie, lekooporność, choroby degeneracyjne czy cywilizacyjne. Niemal co trzeci ankietowany nastolatek (30%), który marzy o karierze naukowej, wskazał właśnie wyzwania zdrowotne jako obszar, który wymaga od współczesnych badaczy największej uwagi.

3. Ruchy antynaukowe

Trwająca ponad trzy lata pandemia dowiodła, że nauka to bardzo często pole walki, w której stawką jest życie milionów ludzi. Cały świat przypatrywał się gorączkowej pracy naukowców, kiedy ci opracowywali metody walki z COVID-19. W tym czasie do głosu doszły też grupy, które poddawały w wątpliwość ustalenia badaczy. Wraz z rozwojem mediów społecznościowych zjawiska dezinformacji i braku zaufania do ekspertów osiągnęły niepokojącą skalę. Nie uszło to uwadze młodzieży zafascynowanej przedmiotami ścisłymi i przyrodniczymi. Niemal co dziesiąty nastolatek biorący udział w ankiecie uważa, że największym zagrożeniem dla współczesnej nauki są… ruchy antynaukowe.

Etos naukowca wciąż żywy

Okazuje się, że Maria Skłodowska-Curie to wciąż wielka idolka młodych pasjonatów nauki – ponad 40% wszystkich ankietowanych wskazało ją jako swój autorytet, a wśród dziewcząt ten odsetek wyniósł aż 82%. Noblistka w swoim przemówieniu z 1932 r. z okazji uroczystego otwarcia Instytutu Radowego w Warszawie przekonywała, że „poszukiwanie czystej wiedzy jest jedną z istotniejszych potrzeb ludzkości”. Jak wynika z ankiety ADAMED SmartUP, niemal sto lat później z jej przesłaniem niezmiennie utożsamiają się aspirujący naukowcy.

Ich największe zawodowe pragnienie to dokonanie jakiegoś przełomowego odkrycia – właśnie to chciałby osiągnąć co trzeci respondent. Ponadto, prawie 30% przebadanych nastolatków zadeklarowało, że chciałoby zmienić świat na lepsze. Niewiele mniej przyznało, że to, na czym zależy im w życiu najmocniej, to znalezienie pracy, która jednocześnie będzie ich pasją.

¹W badaniu przeprowadzonym od 1 września do 15 grudnia 2022 r. wzięło udział 1000 nastolatków w wieku 14-19 lat. Ankieta była dostępna dla wszystkich osób zarejestrowanych do 9. edycji programu ADAMED SmartUP skierowanego do młodzieży uzdolnionej w obszarze nauk ścisłych.

ADAMED SmartUP to program edukacyjno-stypendialny, skierowany do uczniów szkół ponadpodstawowych, zafascynowanych naukami ścisłymi i przyrodniczymi. Celem projektu jest wsparcie najzdolniejszej młodzieży w rozwoju talentów, a tym samym – w długofalowej perspektywie – rozbudzanie innowacyjności. Do każdej edycji programu co roku zgłasza się kilka tysięcy pełnych pasji nastolatków, pragnących pogłębiać swoją wiedzę. Spośród nich wyłaniani są kandydaci o śmiałym spojrzeniu na naukę, którzy w ramach letniego obozu szlifują umiejętności pod okiem wybitnych praktyków i budują cenne kompetencje przyszłości. Po jego zakończeniu zwycięzcy nagrody głównej otrzymują pakiet konsultacji edukacyjnych, a najlepsi spośród nich – dodatkowe wsparcie finansowe. W ciągu ośmiu edycji wyłoniono już 80 laureatów programu. Do szerokiego grona młodych pasjonatów nauki kierowane są ponadto warsztaty ADAMED SmartUP Academy organizowane we współpracy z wydziałami topowych uczelni i oparte na samodzielnych eksperymentach. Program działa także poza granicami Polski – dotychczas dotarł do Wietnamu i Hiszpanii.